Jan 4 2017

OPINION: Why Lavalas Lost The Election To Jovenel Moise?

In the US Army, where I served for six years, there is this psychological exercise called After Action Review (AAR) we do after every event, training session, etc. to improve our performance in the future. During such exercise, together as a group, we answer questions such as: what was supposed to happen? What actually happened? What went right? What went wrong? What we need to improve on to better our performance next time?

In light of this exercise, we are going to try to tackle this pertinent question: Why Lavalas lost the election to Jovenel Moise?

That’s a very important question, one anyone with a sound mind would expect to dominate the conversations in all Lavalas circles at this juncture in the game. Unfortunately, such is not the case. Instead, they are hopping on the radio one after the other wasting their times in propagating falsehoods about the winning candidate in an attempt to delegitimize him. When it is not that, they are in the streets yelling at the top of their lungs, breaking stuff, burning tires, engaging in all sorts of terrorist activities only to disturb the peace as usual and further worsen the political instability in the country.

Lavalas lost because:

1. They did not have a consolidated base –the divisions and bickerings inside the movement have caused the base to be fragmented at its own demise. As a result, such reality has weakened all the groupuscules with Lavalas tendencies [Lapeh, Pitit Desalin, Fanmi Lavalas, Renmen Ayiti, etc]. Meanwhile, if they had come together to nominate one candidate as the alternative to Jovenel, I am not sure if that would have been enough to win them the election, but they could have given him a good run for his money.

2. They did not have a revolutionary and inspiring message that could resonate with the majority of the voters, especially the young voters. Holding the Martelly administration responsible for everything not working in the country [after only 5 years] is one thing, but proposing how to make things better is another. It was really hard for them to make the case against Martelly, let along against Jovenel –after they had spent 20 years in power and failed to deliver for the country. So the people looked at it like this: if you were in power for that long and failed to make good on your promises, why should we put you in charge again? In a sense, they were viewed as the main sector responsible for the dire reality they wanted to be hired to fix. So they were in a very tough spot.

3. Not only did they not have such revolutionary and inspiring message, they did not have an inspiring leader the youths could relate to –the leadership was composed of a bunch of old farts, the traditional chameleon or “abolotcho” politicians, whom the people have rejected long ago for their politics of obsolescence, mediocrity, terror, treachery and deceitfulness.

4. They represented the past to a young electorate, a social media electorate, which rendered them totally out of touch. While Jovenel was effectively using the latest technologies –Facebook, Twitter, Instagram, Whatsapp, Snapchat, Periscope, etc… — to reach out to the young people and get his inspiring message out to them, these Lavalas sore losers were using the same old and outdated campaign tactics and practices they were using during the 1990 presidential election, which had witnessed the rise of Aristide from priesthood to statehood.

5. Last but not least, they had shown their incapacity to effectively staff and run a successful political campaign. They relied mostly on their amateurism politics and so-called education to outperform Jovenel, who staffed his campaign with folks with years of experience in campaign organization and operation.

In conclusion, the election was not stolen from the Lavalas sore losers. The allegation of massive fraud they were pushing could not sustain –due to lack of convincing evidence –before the electoral judges, in the electoral tribunal. That was a political play with the intent to boycott and torpedo the election. This time around, it did not work as they had hoped –they were hoping to see a repeat of 2015, when they had used terror to impose their collective will on the majority.

The Lavalas lost fair and square to Jovenel, who run a very effective, aggressive, revolutionary and state-of-the-art campaign. If anything, if they are really smart, they need to spend ample time studying his campaign so they could emulate every aspect of it in future elections. If they don’t do that, they can forget about winning presidential elections for a long time.

Dec 21 2016

Nou Pou KONSÈTASYON, Pa NEGOSYASYON

Nou tonbe sou nòt an Fransè sa a ke Onorab Depite Gary Bodeau (Boukliye-Dèlma) mete deyò maten an pou l ka fè konnen ki pozisyon li fas a konjonkti politik, pòs-elektoral la nan peyi a. Men sa li di nan nòt la:

Opinions…

Quel avenir les politiciens haïtiens se réservent-ils dans ce pays? Veulent-ils vraiment continuer à participer à la vie politique?

Après 155 millions de dollars américains dépensés pour deux (2) élections présidentielles dont les résultats restent inchangés, il est venu le temps de reconnaitre la victoire du candidat élu dès le Premier tour.

L’ équipe au pouvoir ne peut se permettre le luxe de ne pas PASSER le pouvoir au président élu le 7 février 2017. Le jeu ne vaut pas la chandelle. Les tours de passe-passe au CTV, ne pourront en aucun cas ni altérer ni invalider le vote populaire.

L’heure n’est plus à la CONTESTATION. De vraies NÉGOCIATIONS sur les politiques publiques et la formation d’un gouvernement INCLUSIF visant l’amélioration des conditions de vie du peuple doivent débuter sans délai.

Les haitiens et les haïtiennes méritent des jours de paix et de bonheur. Ensemble, nous pouvons réécrire l’histoire et offrir des opportunités à la jeunesse.

Gary Bodeau

Député du peuple

50ème législature

Tout sa depite a di yo se sa. Men nou pa dakò avèk li lè l ap pale de NEGOSYASYON ant move pèdan yo [chèf teworis Lavalas yo –Jude Celestin, Moise Jean-Charles ak Maryse Narcisse –ki mete gwoup teworis parèy yo nan lari a pou ap teworize popilasyon an] ak Prezidan Jovenel pou monte yon pouvwa ENKLIZIF.

Nou pa gen pwoblèm ak kreyasyon pouvwa enklizif la non. Nou gen pwoblèm ak pawòl negosyasyon avèk move pèdan yo. Nou

Nou menm, nou pou KONSÈTASYON, pa NEGOSYASYON. Gen yon gwo tonton diferans nan 2 mo sa yo. Konsètasyon vle di kowoperasyon, tèt kole pou n travay; negosyason vle di ban m sa a, m ap bay ou sa a. Se lè yon moun pran pouvwa a mal, li pa gen lejitimite popilè, li negosye pouvwa. Lè se pèp ki bay ou pouvwa, ou konsète avèk opozisyon.

Prezidan Jovenel jwenn manda e lejitimite li a nan men pèp la. Alòs, pa gen okenn politisyen raketè, politisyen move pèdan k ap vin pase l lòd, k ap vin di l se pou l negosye, jan nou te tande anpil politisyen Dubreus, politisyen Jesifra ap pale deyo a. Li pa rete avèk okenn politisyen raketè. Li gen yon sèl bòs sou tèt li, bòs sa a rele pèp la. Nou vle pou mesye sa yo klè sou dosye negosyasyon y ap pale a.

Prezidan Jovenel pa janm di l ap gouvène peyi a sèlman avèk ti gwoup pa li a. Li toujou di nan tout entèvansyon l ap fè an piblik ke administrasyon pa li a ap gen tout moun ladan l –kèlkeswa apatenans politik moun nan. Men se moun ki KONPETAN, ONÈT, KALIFYE k ap ladan l. Se pa yon gouvènman politisyen tradisyonèl panse y ap vin negosye pou yo jwenn ministè pou y al fè gagòt epi gouvènman an vin pyeje, li vin pa ka ateri pou popilasyon an k ap soufri a, ki nan mizè a.

Alòs, nou menm k ap kore Prezidan Jovenel la, nou di KONSÈTASYON WI, NEGOSYASYON NON.

Prezidan Jovenel jwenn manda li nan men pèp la. Pa gen okenn politisyen rat do Kale, raketè, tradisyonèl, abolotcho k ap vin tòdye men l pran li nan men l pou l pa vin regle anyen ki serye –nèg ap vin vòlè epi anyen pa janm chanje nan kondisyon mas defavorize a. Nou pa p kite sa pase. Se sa k fè n ap rete vijilan pou n ap veye yo. Ap gen administrasyon k ap fè fayit wi, men se pa p administrasyon sa a. Fwa sa a, fò k peyi a pran wout devlopman an, fò k mas pèp la jwenn tout bon.

Nov 28 2016

Lavalas Se Yon Oganizasyon Teworis

lavalas-teworis

Lè nou rele Lavalas yon òganizasyon teworis, gen moun ki di ke nou ekzajere paske mo teworis la twò fò pou n mete sou do yo. Nou pa gen pwoblèm avèk moun sa yo ki di sa a non. Nou jis pral eksplike kòman nou fè di ke Lavalas se yon òganizasyon teworis li ye, e nou ta swete lè n fini, yo tout kapab tonbe dakò avèk nou.

Tout bagay nan mond la, depi ke li ekziste, gen yon mo ki defini l e kalifye l. Nou pa t envante mo “teworis” la non, se ititlize nou itilize l pou n ka defini ki sa Lavalas la ye.

Daprè Dictionary.com, mo “teworism” la vle di an Anglè “the use of violence and threats to intimidate or coerce, especially for political purposes.” An bon Kreyòl, sa vle “izaj vyolans ak menas pou entimide e fòse moun fè sa w vle yo fè, espesyalman pou rezon politik.”

Si yon moun gen pwoblèm avèk definisyon sa a, n ap mande l pou l ekri sit entènèt la pou l ka eksprime dezakò l avèk yo. E lè l ap fè sa a, fò k li pa bliye gen bòn definisyon mo a nan men l pou l ka bay yo li. Si l pa ka fè sa, n ap di l pou l ale bay chat li mal, paske se tan moun li soti pou l gaspiye pou granmesi.

Lè n baze sou definisyon mo teworis la, ke Dictionary.com bay nou an, èske Lavalas yo pa fè izaj vyolans ak menas kont moun ki pa kanpe nan menm kan politik avèk yo pou yo ka enpoze volonte politik yo sou moun sa yo? Wi, yo fè sa vre. Men kèlke ekzanp n ap bay ou pou n ka byen kore agiman nou an:

  1. Lè Jean-Bertrand Aristide te fin prete sèman kòm prezidan nan jou ki te 27 Septanm 1991 la, nan diskou envestiti li a, misye kanpe devan Palè a, devan kamera laprès nasyonal ak entènasyonal ak devan konbyen milye moun ki t ap gade l pou l ap glorifye Pèlebren… pou l ap di teworis Lavalas li yo ke lè yo kenbe yon Makout, se pou yo pa neglije bay li sa l merite. Misye menm ale pli lwen pou l di ki jan Pèlebren se yon bèl zouti, yon ti bagay ki santi bon.
  2. Jou ki te 7 Novanm 2016 la ki sot pase a, nou te wè ankò menm Jean-Bertrand Aristide sa a ki kanpe devan yon gwoup teworis Lavalas parèy li pou l ap di yo pou yo fè dechoukaj ak kraze brize si eleksyon 20 Novanm yo pa ta arive fèt.
  3. Eske nou pa t jwenn Andre Michel, yon lidè teworis Lavalas, nan tèt yon manifestasyon kraze brize Lavalas ki t ap di ke “Sèl jan pou yo ta mete Jovenel prezidan an Ayiti, se lè nou ta fin redwi peyi a an sann, e sou sann nan n ap konbat yo?”
  4. Nan lane 2015-2016 yo, Lavalas yo te pran lari pou yo te dechouke Prezidan Martelly. Yo te fè manifestasyon kraze brize prèske chak semèn pou y ap kraze e boule machin moun, boule biznis prive moun ak krabinen moun ak kout wòch. 

Nou te ka bay plis ekzanp toujou wi, men, paske nou pa vle twò long, n ap kanpe la pou kounyè a. Ekzanp sa yo ke nou bay yo, se pa nou menm non k ap envante yo. Epi pou yon moun ap di ke nou ekzajere lè nou idantifye Lavalas kòm yon òganizasyon teworis? Se pa nou menm non ki rele yo teworis la… se zak y ap poze nan sosyete a wi ki di se sa yo ye. Nou ka sispann rele yo teworis demen maten wi si yo vle, mwayennan ke yo chwazi pou yo aji kòm moun ki sivilize, ki voye vyolans jete pou yo anbrase deba kontraditwa ak respè ak tolerans ke yo dwe a moun ki pa kanpe nan menm kan avèk yo. Lè sa a , n ap premye moun k ap vini isit la, k ap ekri piblikman ke Lavalas se yon òganizasyon sivilize ki gen moun sivilize e eklere ladan l, k ap pratike yon politik ki fè fyète yo e fyète tout Ayisyen alawonnbadè. Men si yo pa ka fè sa a tou, yo fèk tanmen ap tande nou k ap rele yo teworis.

 

Nov 25 2016

Clarens Renois Pou Premye Minis

clarens-renois

Clarens Renois

Aprè ke eleksyon yo fin byen pase nan peyi a, nan jou ki te Dimanch 20 Novanm nan, daprè jan tandans la ye nan mitan popilasyon an, nou kwè ke Jovenel Moise genyen eleksyon an avèk yon majorite ekrazant. An nou pa menm bezwen pale de dezyèm tou. Avèk yon sèl kout kle a, machin nan pati e li pran direksyon pwogrè ke peyi a t ap tann depi lontan an.

Pou kantite pwoblèm k ap tann Jovenel Moise, n ap mande pou misye pa pèdi tan pou li mete kanpe ekip tranzisyon li a prese prese pou li kòmanse ap bay administrasyon li a fòm li sipoze genyen an. Men etan done ke premyè pozisyon ke l ap bezwen jwenn moun pou li a se pòs premye minis la, n ap mande pou misye fè chwa sa a avèk anpil tèt frèt ak sajès politik; chwa sa a ap defini ki sa misye vle akonpli vre nan 5 lane li pral pase nan tèt peyi a.

Nou bezwen yon premye minis ki konpetan, ki vle travay, ki jèn, ki pataje vizyon Jovenel pou peyi a, e ki ka garanti tout sektè nan peyi a ke li pral travay nan enterè peyi a, pa nan enterè politik pati ki sou pouvwa a.

Nou ta swete Jovenel rele Clarens Renois pou l bay misye pòs Premye Minis la pou l ka mete kanpe yon gouvènman serye ki chita sou konpetans, kalifikasyon ak onètete –san konsiderasyon de nan ki pati moun sa yo ki pral fè pati de gouvènman an ap soti.

Clarens pa premye moun nan lis nou an non. Premye moun nan lis nou an se Daniel Rouzier; dezyèm moun nan se Charles Henri Baker; twazyèm nan se Reginald Boulos. Men nou deja konnen ke anba rasis po nwa sa yo ki nan Paleman an k ap bezwen pou ratifye chwa a, koulè ak klas sosyal mesye sa yo deja poze pwoblèm politik pou yo. Men nou t ap pi alèz pou se ta youn nan yo twa a ki ta PM nan pou konpetans ak eksperyans yo.

Jovenel ap chwazi Clarens kòm yon chwa estratejik –misye plis parèt tolerab e konsilyatwa. Misye vle travay e li ka travay. Nou plis kwè ke misye gen plis chans pou yo ratifye l nan Paleman an ke lòt twa mesye nou te site avan yo. Si misye ta fin pase etap ratifikasyon an nan Paleman an, nan gouvènman l ap gen pou l mete kanpe a, nou ta swete ke li retounen avèk Stephanie Villedrouin kòm minis touris epi Nesmy Manigat kòm minis edikasyon nasyonal. 2 moun sa yo te briye pa konpetans e dinamism yo nan gouvènman PM Lamothe la.

Erè nou pa ta vle pou Jovenel fè, nou pa ta vle li konsantre sou zafè pati politik pou l mete moun nan pouvwa li a. Misye sipoze pran tout moun, kèlkeswa moun nan, nan kèlkeswa pati politik moun nan ye a. Misye ap bezwen mete kanpe yon pwofil ki chita sou kalifikasyon, konpetans ak onètete. Depi moun nan “fit” pwofil la, li gen plas li nan pouvwa a. Pa jere zafè nèg nan ti pati PHTK ak alye. Li ka fè sa nan ekip konseye politik e teknik ke l ap genyen nan palè a avèk li, men pa nan administrasyon zafè Leta a.

Nou vle pou tout Ayisyen frè ak sè nou yo konprann ke politik zingzani an fò k li fini nan peyi a paske li pa p menmen nou okenn kote. Nou bezwen fè yon politik ki eklere, kote nou sispann pèsonalize politik la.

Sou rezo sosyo yo, kòm anpil moun te kapab obsève, nou te youn nan moun ki te mennen yon kanpay fawouch kont Clarens Renois pandan tout kanpay elektoral la paske kandida pa nou an se te Jovenel Moise. Sepandan, gade ki jan jounen jodi a se nou menm k ap mennen kanpay pou li Premye Minis. Se konsa nou dwe fè politik la.

Sa anpil moun pa konprann sè ke kanpay la fini –pa gen kanpay prezidansyèl ankò. Kounyè a se moman pou n pase o travay, pou n gouvène zafè Leta a pou byennèt peyi a; se moman pou n reyini tout moun an fonksyon de talan e konpetans yo pou yo mete yo o sèvis de peyi a.

Batay politik nou t ap mennen kont Clarens la pa gen anyen pèsonèl ladan l. Se konsa jwèt politik la jwe. Barack Obama te mennen yon kanpay gason pa kanpe kont Hillary Clinton an 2008. Lè li fin prezidan, ki sa nou te wè li fè? Li rele Hillary pou li vin travay pou peyi a. Li mete l nan Depatman d Eta a. Hillary pa t fè gwo lestomak pou l ap di li pa nan bagay konsa, Obama genyen eleksyon an se pou l degaje l avèk moun li yo pou li dirije peyi a. Non. Epi tou, sa pa t ap fè okenn sans.

Gen yon grand diferans ant mennen yon kanpay politik ak gouvène yon peyi. Si ou te gen yon diskou sektoryèl ki chita sou divizyon pandan kanpay la, lè ou fin genyen, ou bezwen itilize yon diskou k ap rasanble tout moun paske, antan ke prezidan, ou se prezidan tout moun, menm moun sa yo ki te opozan fawouch ou yo nan kanpay la. Nivo de refleksyon sa a, anpil entèlektyèl Ayisyen pa ko ka dijere l. Yo pran kanpay politik la trè pèsonèl. Yo pa wè l kòm yon jwèt tankou “box” ak karate non, yo wè l kòm yon zafè pèsonèl.

Alòs, n ap fè apèl a sans de sajès politik Jovenel pou misye pran Clarens Renois kòm premye minis li. Si misye ta arive fè sa, li t ap youn nan pi gwo desizyon li ta kapab pran, e li t ap trè byen resevwa nan majorite sektè yo nan peyi a. Nou ta renmen misye tande e li pran ti konsèy sa yo ke nou te pote pou li yo. Nou swete misye anpil siksè nan dezisyon ke l ap genyen pou l pran nan non peyi a. Konsa, aprè 5 lane li a, nou va gen yon peyi ki fè anpil pwogrè politikman, eknomikman e sosyalman.

 

Nov 23 2016

My Message To Lavalas: Accept Defeat And Congratulate The Winner

Lavalas, the Haitian political left, has spent the last 30 years doing nothing but dechoukaj and kraze brize; they failed to offer the country an alternative, a better way to the “old way” [Duvalierism] they had fought and brought to the ground.

Sunday night, the Haitian people have spoken loud and clear, unambiguously. They rejected the terroristic agenda of the Lavalas left to embrace the message of hope Jovenel Moise has proposed and the inspiration he embodies.

The vote is a clear testimony that the people of Haiti want to see their country doing better on the global stage economically, politically and socially. And they are unequivocally convinced now, finally after 30 years of dechoukaj and kraze brize, that the extremism politics of the Lavalas left is not the path to take.

My message to my Lavalas brothers and sisters is this:

Losing an election is never an experience any politician would want to endure. I get that. But that’s the nature of the game –if we must picture politics as a contact sport.

This is not the time for bickering, certainly not the time to be indulging in terrorist activities. In spite of our political and ideological differences, we are condemned to live together as brothers and sisters.

More than ever before, this is the time to take the high road –show a little civility by accepting defeat and congratulating the winner. Spend ample time in retreat to assess what went wrong having caused you the election; strategize and come back stronger than ever before in mounting an open-minded opposition to the Jovenel Moise administration. The country needs you in that capacity to keep the next administration in check so to maintain the political equilibrium necessary for the well-being of our democracy.

There will be many more elections to come. Get to work today so the outcome of each and every single one of these next elections could be different and better for your side of the spectrum. Dechoukaj and kraze brize will not do it, nor will it help the country move forward. After three decades of applying these same refractory, deceptive and repressive tactics, it is time to show the world that you have matured a bit and that you have grown out of the politics of cynicism. Again, Jovenel Moise won the election fair and square. I suggest that you call him to concede the race and congratulate him on his victory. It is never too late to do the right thing, to do what the civilized world is expecting of you.

Nov 10 2016

Haiti: Aristide Has Called for Violent Street Protests or “Dechoukaj” If Scheduled November 20 Elections Are Aborted

aristide

Former President Jean-Bertrand Aristide

The other day, as I was scrolling down my news feed on Facebook, I stumbled on this video clip of Jean-Bertrand Aristide campaigning alongside Maryse Narcisse, the presidential candidate for his Fanmi Lavalas Party, in which he is calling for “dechoukaj” [in English: violent street protests] in the event that his Lavalas associates in power fail to hold the scheduled November 20 elections.

That was very irresponsible on his part, being that he is a former president, someone who is expected to take the high road on the burning issues affecting our everyday lives.

I want to tell this man that we have enough of his politics of violence. The country cannot take another wave of “dechoukaj” and “kraze brize.” Ever since I know him, violence has always been his signature politics. His incitation to violence is proof that he has not evolved a notch.

Should his Lavalas associates continue to hold on to the people’s power illegally if they fail to organize the elections? Absolutely not. But we do not need a wave of “dechoukaj,” as Aristide is suggesting, to solve that problem.

Why should we always have to recourse to violence to make our voices heard? What has happened to the idea of holding peaceful protests in a democracy?

If his Lavalas associates in power fail to hold the elections, I am calling on the country’s social, political, religious and business forces to come together to propose the way forward to a peaceful transfer of power –to ask Jocelerm Privert, the country’s de facto president, and his cronies to get their grips off the people’s power so Judge Mecene Jean-Louis of the Supreme Court could take the leadership of the country with the ultimate mandate of closing the chapter of the overdue elections.

The country has had enough in the past few years –earthquake, hurricanes, floods, etc… –for this man to be inciting violence. Just last month, we got hit by a devastating hurricane, leaving the entire Southern peninsula in shambles. Yet, this defrocked priest could not find anything better to do with himself but to incite his followers to violent protests. He ought to be ashamed of himself.

Aristide represents everything that is not good for our country, everything that is keeping us in this state of lawlessness, instability and socioeconomic deprivation. We need to repudiate his politics of violence once and for all. After 30 years of the Lavalas anarchic philosophy, we say enough is enough. Now is the time for civility and tolerance in our political discourse. Now is the time to rebuild, not destroy. 

Oct 23 2016

Senatè Cantave Rann Omoseksyèl yo Responsab Tout Kalamite ki Frape Peyi a

cantave

Senatè Carl Murat Cantave (KID-Latibonit)

Nan yon atik ki pibliye Vandredi 21 Oktòb la nan jounal Le Nouvelliste, ki gen pou tit “L’homosexualité, la cause de nos malheurs, selon Carl Murat Cantave,” jounal la fè konnen ke Senatè Cantave (KID-Latibonit), ki t ap patisipe nan Panel Magik, yon cho ki pase sou radyo Magik 9 etan Pòtoprens, rann tout omoseksyèl yo nan peyi a responsab tout kalamite  –goudougoudou, siklòn, tanpèt, grangou klowòks, sechrès, inondasyon, kidnaping, elatriye –ki frape peyi a.

Pou misye te kapab kore pawòl kremòl li a, li ale nan Labib pou li te ka defripe katastwòf ki te pase nan 2 vil sa yo, Sodòm ak Gomò, kote ke, daprè sa ki ekri, dife te detwi yo ra pye tè.

Daprè sa misye di ke Labib la di, se Bondye ki te detwi 2 vil sa yo paske moun yo ki t ap viv ladan yo a te tonbe nan fè masisi ak madivinèz. Alòs, jodi a, akoz ke masisi ak madivinèz yo nan peyi a ap reklame dwa yo, daprè sa li di, Bondye ap lage chatiman li sou peyi a sou fòm de goudougoudou, siklòn, tanpèt, grangou klowòks, sechrès, inondasyon, kidnaping, elatriye.

Nou refize kwè ke 2 vil sa yo te detwi senpleman paske moun yo ki t ap viv ladan yo a te tonbe nan fè masisi ak madivinèz, jan misye di a. Nou pa vle kwè ke omoseksyalite se sèl peche, si l se yon peche vre, ke moun nan 2 vil sa yo t ap pratike ki te lakoz Bondye te detwi yo a, jan misye vle fè konprann nan.

Nou tande Levanjil yo fè referans souvan a istwa sa a ki nan Labib la. N ap mande nou si sa pa antre nan estrateji pwopagann moun sa yo pou yo ka montre rezistans yo vizavi omoseksyèl yo nan sosyete a. Nou plis kwè se sa li ye wi, paske pou tout peche –fònikasyon, adiltè, medizans, koripsyon, dyesèlmevwa, dwèt long siperyè, tafyatè, elatriye –ke moun yo t ap pratike nan sosyete sa yo pou se omoseksyalite dirèk ke moun Levanjil yo sible kòm rezon ki fè Bondye te detwi vil sa yo.

Nan dividal charabya misye t ap mete atè sou radyo a, li gen yon kote li rive li di: “Fò k nou mete baliz pou n anpeche ke jan de bagay sa yo blayi nan peyi a, pou yo pa detwi jenès la ak sosyete a, pou Bondye pa vire do bay nou sou wout devlopman an.” Si sa misye di yo te sa vre, peyi Etazini, yon peyi ki bay masisi ak madivinèz yo tout dwa yo, ta sipoze pi mal ke Ayiti wi. Peyi sa a, ki rekonèt dwa moun sa yo pou yo marye e adopte timoun, ta sipoze detwi deja pa goudougoudou, sechrès, tanpèt, siklòn elatriye wi. Peyi sa a ta sipoze peyi ki pi pov nan mond la wi… li ta sipoze pi soudevlope e an reta ke Ayiti wi.

N ap raple w ke Senatè Cantave, ki fè deklarasyon tèt anba sa a, deklarasyon degrenngòch sa a, pa nenpòt ki moun. Misye se yon doktè li ye, yon moun ki te pase yon bon bout tan t ap bay moun laswenyay nan peyi a, avan li te foure tèt li nan politik.

Kesyon n ap poze tèt nou se: èske Levanjil fè entèlektyèl Ayisyen yo parèt pi inyoran e pi enbesil ke jan yo ta sipoze ye?

Nou poze tèt nou kesyon sa a paske nou pa ka konprann ki jan pou yon moun ki fè gwo etid, ki li nan gwo liv, yon nèg ki sipoze gen yon apwòch syantifik sou tout dosye ke l ap reflechi sou yo, fè ap repete jan de betiz konsa sou radyo pou tout yon peyi ap tande l.

Si pou yon entèlektyèl ap fè jan de refleksyon banal konsa, li pa vo lapèn pou moun ale lekòl pou yo ka edike tèt yo. Moun tankou Senatè Cantave sa yo fè lekòl vin parèt tankou yon kote moun ale pou yo gaspiye tan.

Sa k pi grav la sè ke se pa misye sèlman non kòm Levanjil ki panse konsa. Majorite moun sa yo nan peyi a –ni sa ki entèlektyèl ni sa ki pa konn g-a ga nan fèy malanga yo –ap repete menm betiz la. Alòs, pou nou menm, se Levanjil la ki mete moun sa yo nan eta inyorans sa a, eta enbesilite sa a ke yo twouve yo a. Li retire nan moun sa yo kapasite pou yo reflechi, kapasite pou yo fè sans nan refleksyon yo. An gwo, li fè yo parèt tankou se yon dal zonbi, yon dal moun san nanm k ap mache pale tenten sou moun.

Nou vle raple senatè a an pasan ke Ayiti se yon demokrasi ke li ye, yon peyi ki gen yon Konstitisyon kòm bousòl li… li pa yon teyokrasi, kote ke se Labib ki Konstitisyon li. Tout teyokrasi se diktati.

Se pa nou tout Ayisyen yo ki kwè nan sa ke misye kwè a. Alòs, li pa ka enpoze fwa relijyez li sou nou tout 10 milyon Ayisyen yo. Sèl kote misye gen dwa fè bagay konsa se lakay li, sou pitit li ak madanm li. Pa gen moun k ap chita gade misye ki vle retounen peyi a sou wout diktati a ankò, yon wout ke nou te sèmante 7 Fevriye 1986 pou nou pa janm mache landan li ankò.

Pou n fini, n ap di senatè a pou li desann chwal sa a ke l ap galope a paske l ap fese l frape atè avan lontan. Nou pa kwè moun Latibonit yo te vote pou yon pastè ki pou te vin reprezante yo nan Sena a. Si yo t ap chèche yon pastè, nou pa kwè se pou yo te voye l nan Sena a vin reprezante yo; se nan legliz yo t ap voye misye. Alòs, se pou misye fè travay moun yo jan yo swete pou li fè sa. Misye vrèman ap fè moun Latibonit yo wont nan banalite sa yo ke l ap akouche nan Sena peyi a, patikilyèman nan sa ki gen pou wè a dosye entegrasyon masisi ak madivinèz yo nan sosyete a. Antan ke yon entèlektyèl, se pa nan nivo banal sa a nou te janm panse misye t ap mete dosye a. Sa vrèman fè wont, sa vrèman pa fè onè ak valè moun Latibonite yo.

 

 

 

 

 

Oct 12 2016

#MassiMadi: Senatè Cantave Voye Deyò

cantave

Senatè Carl Murat Cantave (KID-Latibonit)

M pa p antre nan zafè kalòt ki t ap voye nan Sena peyi a ant Senatè Cantave, youn nan senatè Latibonit yo, avèk Senatè Benoit, youn nan senatè Lwès yo. M ap kite dosye sa a pou yon lòt lè.

Sèl sa m ap di sou li sè ke sa pa fè ni onè ni valè enstitisyon yo fè pati de li a, ki se Sena peyi a, ak moun nan depatman yo reprezante yo.

Jan de zak babarik, zak moun ki pa sivilize, zak moun sovaj sa yo pa sipoze ap pase nan Paleman an, ankò mwens nan Sena a kote ke moun ki ladan li yo ta sipoze dè saj. N ap kite sa la.

Sa ki vrèman atire atansyon m, e ke se li m vle adrese, se lè Senatè a di nan yon deklarasyon ke li te fe nan cho nouvel Lilianne Pierre Paul la, sou radyo Kiskeya:

“Antan ke Kretyen, mwen pa ka aksepte pou ke omoseksyèl ap layite kò yo nan peyi Jean Jacques Dessalines nan konsa, kote m pa t vle ni moun ki nan afè madivinèz ni moun ki nan afè masisi [je veux parler des homosexuels en general] anvayi peyi a paske se yon ‘depravation de la famille,’ yon ‘depravation de la jeunesse’…”

Nou respekte pozisyon senatè a wi sou dosye #MassiMadi a. E nou kwè se dwa l pou li gen pozisyon opoze ke li genyen an nan ekzèsis demokratik ke n ap fè a. Men lè li di “mwen pa ka aksepte pou ke omoseksyèl ap layite kò yo nan peyi Jean Jacques Dessalines nan konsa” a, la a nou gen pwoblèm.

Peyi Desalin nan pou li, pou mwen e pou sa yo tou ki gen yon oryantasyon seksyèl diferant de pa mwen menm avèk li a. Alòs, li pa ka di ke li pa ka aksepte pou masisi ak madivinèz ap layite kò yo nan peyi a.

Ebyen, misye se yon diktatè ki maske. Si se sa misye ye, se pou l di nou sa de kwa pou n ka konnen avèk ki moun nou annafè, ki moun sa a ke nou menm moun Latibonit voye vin reprezante nou an.

Aprè nou te fin mete do diktati Duvalier a atè, nou te sèmante pou n pa janm tonbe nan diktati ankò, ni pou n pa kite okenn apranti diktatè ap fè nou lalwa sou ki jan nou menm nan sosyete a dwe viv.

Epi tou, ki sa senatè a ap fè avèk “separation of church and state” la, ki se yon prensip fondamantal de demokrasi a? Nou ta swete pou senatè a fè yon ti voye zye li sou prensip sa a nan gwo liv l ap li yo.

Senatè a di ankò ke masisi ak madivinèz yo se “depravation de la famille” ak depravation de la jeunesse.” Sa a pa fin dakò avèk ni evidans ni eksperyans ke nou fè nan sosyete a.

Masisi ak madivinèz yo te toujou ap viv nan mitan nou wi. Senatè a fè kòmsi yo se yon dal ekstraterès ki fèk tonbe nan peyi a. Depi m konnen m gen konesans, m leve wè yo la. Yo se frè nou, sè nou, kouzen nou, kouzin nou, zanmi nou, kondisip nou, kòlèg nan travay nou, machann k ap vann nou legim ak lòt pwodwi nan mache, yo se kwafè ak estetisyèn nou, elatriye… m pa konprann ki jan fè pou se kounyè a lafanmi ak lajenès ap deprave non mwen.

Pozisyon senatè a sou dosye Massimadi a, pandan ke nou respekte l, n ap di ke li pa fè okenn sans, e li pa an amoni avèk demokrasi ke nou vle ki pou blayi nan peyi a. Si misye vle demokrasi, li pa ka ap viv nan tan pase, yon pase diktatoryal ke sosyete a chwazi voye yon kote. Se nan lane 2016 nou ye, pa lane 1916. Alòs, n ap di senatè pou l rele sou kò l.

Sep 23 2016

Imigrasyon Amerikèn: Administrasyon Obama a Pral Akselere Depòtasyon Ayisyen San Papye yo

Nan yon atik ki soti yè Jedi 22 Septanm nan, nan jounal Ameriken ki rele New York Times la, ki ekri pa Kirk Semple, administrasyon Obama a pral akselere depòtasyon Ayisyen san papye yo pou yo ka kwape nouvèl vag Ayisyen k ap antre nan peyi a ilegalman atravè fwontyè Etazini-Meksik la.

Aprè tranblemandetè 2010 la, peyi Etazini te sispann depòtasyon Ayisyen yo paske, daprè sa yo te fè konnen, depòte Ayisyen nan yon moman de enstabilite konsa ka mete lavi moun yo an danje.

Anviwon yon ane aprè tranblemandetè a, imigrasyon Amerikèn retounen ap depòte Ayisyen, patikilyèman Ayisyen sa yo ke yo jwenn ki koupab de gwo krim ak sa yo ke leta Ameriken estime reprezante yon menas pou sekirite peyi a.

Men depi prentan dènye a, plizyè milye Ayisyen ki te vin chèche lavi miyò nan peyi Brezil ap kite Brezil pou yo vin Etazini ilegalman nan machin an pasan pa Kalifòni.

Kèk ladan yo gen viza Ameriken, men majorite ladan yo ilegal. Malgre sa, yo kenbe yo kanmèm –ofisye imigrasyon yo te resevwa lòd pou yo pa voye yo tounen jan sa ta sipoze fèt pou kèlkeswa moun k ap eseye antre nan peyi Etazini ilegalman.

Nan lane ki pase yo, lè yo te konn kenbyen yon Ayisyen ilegal nan fwontyè a, olye ke yo te depòte moun nan, yo te konn mete l yon kote pou yo pwosès li epi yo lage l evantyèlman, avèk randevou poul li parèt devan jij nan tribinal imigrasyon nan kèk semèn oubyen kèk mwa. Depi nan kòmansman ete a, majorite Ayisyen yo te konn kenbe k ap antre etazini ilegalman yo te konn jwenn pèmisyon pou yo rete nan peyi a pou yon bon bout tan [3 zan konsa] sou estati imanitè.

Kounyè a, etandone ke gouvènman Ameriken an retounen ak pwosesis depòtasyon an, ki antre an aplikasyon Jedi maten an, depi yo kenbe yon Ayisyen nan fwontyè Ameriken-Meksik la k ap eseye antre nan peyi Etazini ilegalman, y ap depòte l rapidopresto, yo pa p kenbe l pou lontan nan peyi a jan sa te konn fèt pa twò lontan de sa.

Jeh Johnson, ki se Minis Sekirite Enteryè peyi Etazini, fè konnen nan yon deklarasyon ke li te fè, ke gen anpil pwogrè ki fèt an Ayiti, ki eksplike rezon ki fè ke gouvènman Ameriken an ap voye Ayisyen ki sa papye yo tounen rapid rapid, depi yo kenbe yo.

Jan sa te di pi anwo a, sa ki vrèman dèyè desizyon sa a ke gouvènman Ameriken an pran pou voye Ayisyen ilegal yo, ke yo ta kenbe nan fwontyè a, retounen rapid rapid an Ayiti a se paske vin gen anpil Ayisyen k ap kite Brezil pou antre Meksik avèk entansyon pou yo antre ilegalman nan peyi Etazini atravè Sid Kalifòni, kote fwontyè Etazini-Meksik la ye a. Alòs, yo pran desizyon sa a yon fason pou yo ka dekouraje Ayisyen ki kapab ap planifye pou antre Etazini nan konsa yo, san papye.

Depi Oktòb dènye, an n di sa gen yon ane, daprè rapò otorite imigrasyon yo mete deyò, yo fè konnen ke gen plis pase 5,000 Ayisyen san papye ke yo kenbe nan pòt antre San Ysidro a, ki relye Tijuana, Meksik avèk San Diego –konparativman a 2015, nan menm epòk la, se sèlman 339 Ayisyen ke yo te kenbe nan menm pòt antre San Ysidro a.

Daprè sa otorite imigrasyon nan San Diego ak Tijuana gentan prevwa, gen anviwon 4,000 a 6,000 Ayisyen ki Brezil k ap prepare yo pou yo pase pa Meksik pou yo antre ilegalman nan peyi Etazini.

Ta sanble administrasyon Obama a voye yon mesaj klè tankou dlo kokoye bay Ayisyen sa yo k ap prepare pou antre Etazini san papye yo: Kase tèt tounen kote ou soti a oubyen ale lòt kote.

Menm kant gouvènman Ameriken an ta vle depòte rapid rapid Ayisyen ilegal yo, ke yo ta kenbe nan fwontyè a, sa a se pa yon bagay k ap ka fèt kounyè a; leta Ameriken avèk leta Ayisyen ap dyaloge sou dènye desizyon sa a, desizyon ki gen pou wè a depòtasyon Ayisyen ilegal yo ke yo ta kenbe k ap eseye antre nan peyi Etazini.

Pou lemoman, daprè sa ke otorite imigrasyon yo di, y ap kenbe nan sant detansyon prèske tout Ayisyen ke yo ta kenbe nan fwontyè a, pandan ke y ap pwosès yo pou yo voye retounen an Ayiti.

Otorite imigrasyon peyi Etazini, sepandan, vle klarifye pou tout moun ke lwa sou azil politik la ap kontinye aplike kòm sa dwa a tout Ayisyen k ap kite Ayiti paske lavi yo an danje pou rezon politik. Yon Ayisyen ki pè retounen an Ayiti paske gen menas sou tèt li pou yo tiye l oubyen maspinen l, y ap pase moun sa a entèvyou pou yo ka wè èske se vre menas sa yo ke li di ki pandye sou tèt li a kredib. Si yon ofisye imigrasyon detèmine ke menas sa yo kredib, imigran sa a kapab aplike pou azil politik nan peyi etazini.

Desizyon pou akselere depòtasyon Ayisyen ilegal yo pa gen anyen pou wè avèk Ayisyen sa yo k ap viv nan peyi a sou TPS.

Aug 12 2016

PM Lamothe Should Endorse Jovenel for President

Lamothe and Jovenel

PM Laurent Lamothe and Presidential Candidate Jovenel Moise

Now that the presidential campaign phase for the Lavalas election is pretty much on the way, candidates from all walks of life are looking around for political endorsements –to increase their chances of winning the election. One of the big endorsements they are probably flirting with is that of former Prime Minister Lamothe.

The former prime minister is not in the race, so it would be pointless to support his candidacy, as I passionately did when he attempted to run for president last year. He will get my full and unconditional support whenever he decides to run again. But, in the meantime, we on the right of the political spectrum have a horse in the race, and that is Jovenel Moise, Neg Bannann nan, whom PM Lamothe agree with ideologically and politically to some extent.

If you run an opinion poll right now, you will find out that most of the people that had supported PM Lamothe for president are with Jovenel. There is a reason for that, and the reason is that they both have more things they agree on ideologically and politically than they disagree on –they are both on the right.

We [on the right] have an election to win for the country. So we are making a patriotic call to PM Lamothe for him to rally behind Jovenel in this election. In my humble opinion, I think it would be a big political miscalculation on his part to pick someone else to endorse or not endorse anyone at all. As a politician, you should always prime the country’s best interest over anything else –the country cannot survive five years of the Lavalas anarchists.

PM Lamothe does not have to join PHTK to endorse Jovenel. I am not a member of PHTK, yet I am a diehard supporter of Jovenel. Many Republicans, for instance, have supported Hillary Clinton, a Democrat, over Donald Trump, the nominee of their party. This is about the country, not party affiliation.

When you want to see certain political, economic and social changes occur, since you are a political heavyweight, any politician, whom you agree with ideologically, looking for your political endorsement must pay a price. That price, of course, will not be in monetary value or anything; it would be in that politician’s agenda. That politician must accept to make some key policy changes in the agenda upon which he or she intends to campaign and win. I was thrilled when I heard Jovenel mention during an interview that he intends to continue with the signature policies Laurent Lamothe had championed –Ti Manman Cheri, Kore Etidyan, Restoran Popile, etc –which he got beaten for left and right by the Lavalas leftists.

We just got to witness what happened between Bernie and Hillary in the Democratic Party. Bernie and Hillary had some serious policy disagreements, explaining the reason as to why we had a very heated primary. After Hillary had secured the nomination, knowing that it would be mathematically and politically impossible for her to win the general election without the Bernie supporters, representatives of both campaigns met to craft the most progressive platform in the history of the Democratic Party. Bernie got in there a lot of the things he had wanted for the young people and working class Americans who voted for him –such as debt-free college education for the young people and $15 minimum wage, which Hillary politically calls a “living wage,” for the working class. That’s how it is done.

As a new generation politician, PM Lamothe needs to show that he embodies a different kind of politics; he needs to break ties with the archaic way of doing politics in the country. Political grudges and bickerings won’t change the dire socioeconomic situation of the majority, which he has pledged to topple. My advice to him is to join hands with Jovenel, our candidate in the race, and together make the changes happen. Of course, not everything they are going to agree on. That’s politics. But if they focus on the things they agree on, they can accomplish a lot together for the betterment of the country.